Niet perfect is ook goed
Ben jij iemand die de lat heel hoog legt, op alle fronten de beste kwaliteit wil leveren en graag aan de verwachtingen van anderen voldoet? Maar ben je niet zo goed in het aangaan van conflicten en ben je minder assertief? Het zijn thema’s die dikwijls in coaching naar voren komen. Het heeft allemaal te maken met perfectionisme en is de oorzaak van veel stress en burn-out klachten.
‘Ik moet wel’ zuchten veel mensen, het wordt van mij verwacht. We leven in een samenleving die je steeds meer onder druk zet en angst creëert. Ook in onderwijs gaat het dikwijls om meer en beter, om prestatie en opbrengst, om beoordelingen, studententevredenheid en de maat genomen worden. Hoewel de druk voor velen voelbaar is, gaat ieder daar toch op zijn eigen manier mee om.
‘Like me’ is de roep van de perfectionist.
Perfectionisten willen voldoen aan die hoge verwachtingen vanuit het verlangen om erkend te worden. In het verleden heb je beelden en een kernpatroon opgebouwd die zeggen dat je niet oké bent, je hebt de waardering nodig van anderen om je zelfbeeld op te krikken. ‘Like me’ ! Je moet het steeds weer waarmaken om erbij te horen en geaccepteerd te worden. Het moet goed, het moet beter, het moet meer.
De perfecte pleaser.
Wie steeds door anderen bevestigd wilt worden durft geen nee te zeggen, een klus te weigeren, of voor zichzelf op te komen. Je doet alles om kritiek, teleurstelling of conflict te vermijden. Je neemt liever de verantwoordelijkheid van een collega over dan dat je hem of haar daar op aanspreekt. Het gaat immers niet om jou. Je stelt de ander centraal en je bent afhankelijk van het stempel van goedkeuring van de ander. Zo hoor je erbij maar ga je over je grenzen en verlies je eigenwaarde. Het beroerde is ook nog dat je inspanning vaak vanzelfsprekend wordt gevonden, men rekent er op; tot je het niet meer doet.
Keuzes en prioriteiten
Natuurlijk is het fijn dat je kwaliteit wilt leveren, idealistisch bent en een hoge moraal hebt. Perfectionisme tot op zekere hoogte is prima. Maar wie reëel is weet dat het wel eens tegenzit, dat je beperkingen tegenkomt, te weinig middelen of tijd hebt. We leven hier op planeet Aarde tussen droom en werkelijkheid; met alle moeite en beperkingen die daarbij horen. Dat dwingt je goede prioriteiten te stellen en keuzes te maken; daarin zit je vrijheid en verantwoordelijkheid. Wie alles goed wil doen, alles belangrijk vindt, en van ieder klusje een project wil maken, is alsmaar bezig en zet zichzelf onder enorme druk. Dat verlamd, vermoeid en geeft stress.
De winst van het harde werken
Een inzet van 200%, de avonden en weekenden doorwerken ten koste van het privéleven, natuurlijk kan dat niet lang goed gaan. Toch is er voor de perfectionist een (onbewust) belang; de winst van het harde werken. Een reden kan zijn dat je er alles aan doet om maar niet stil te zitten want dan ga je voelen en piekeren. En dat begrijp je dan niet want wat heb je te klagen? Of je jaagt jezelf op om aandacht te besteden aan het kleinste detail, om kritiek te voorkomen.
Herken jij je in het bovenstaande? Dan ben je niet de enige. Perfectionisme kun je gelukkig aanpakken zodat je weer tijd voor jezelf krijgt en kunt genieten.
5 tips tegen perfectionisme
Maak onderscheid tussen wat je doet en wie je bent. Baseer je zelfbeeld niet op je prestaties en vereenzelvig je niet met je werk. Je weet het wel maar ik zeg het toch maar even: je bent niet goed omdat je goed presteert en een slechte prestatie maakt je niet tot slecht mens.
‘Ik hou van mij’, zingt Harry Jekkers. Je bent goed zoals je bent, je mag van jezelf houden en goed voor jezelf zorgen. Je mag jezelf geven wat je nodig hebt en je hoeft niet te wachten tot een ander dat doet. Toon zelfcompassie en wees vriendelijk en begripvol tegenover je fouten en gebreken. Jij bepaalt je eigen-waarde.
Van perfectionist naar optimalist. Die stap kun je nemen als je de omstandigheden laat meewegen en het resultaat ziet in een breder perspectief. Wat was het maximaal haalbare, gezien de beperkte hoeveelheid tijd, energie, geld, hulpmiddelen, mensen en ruimte? Gedeeltelijk succes kan ook goed zijn als je de realiteit accepteert. ‘Dit resultaat was mogelijk gezien de omstandigheden; en daar moet u het mee doen!’
Leg je rechterhand eens vaker op je linkerschouder en geef jezelf een schouderklop. Leg de interne criticus maar eens het zwijgen op en wees tevreden met wat je hebt gedaan, let op je eigen successen en kwaliteiten.
Zonder falen geen succes! Leer anders naar fouten en onvolkomenheden te kijken. Je zult niet expres fouten gaan maken of steken laten vallen maar fouten kun je ook zien als een ander resultaat dan beoogd. Een optimalist die fouten maakt beschouwd de fouten en kritiek als iets om van te leren; volgende keer beter!
En waren dit nu de beste tips? Vast niet; maar bruikbaar genoeg om een eerste stap te zetten.
Wil je gerichter aan de slag?
Coaching kan je laten zien dat perfectionisme te maken heeft met je kernpatronen en ondersteunt je om dit achter je te laten en nieuwe patronen te ontwikkelen. Ik help je er graag bij ! Neem gerust contact op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.